uraz oka w pracy

[A19]

Witam, mam pytanie...

Podczas pracy w firmie produkcyjnej, mojej mamie w lutym br. wpadł opiłek metalowy do oka. Został on usunięty, jednakże po paru dniach okazało sie, że z okiem jest źle. Po operacji udało sie zahamowac stan zapalny. Generalnie nie widzi na te oko, ale za pół roku czeka ja przeszczep rogówki, po którym wzrok ma powrócic ( choc nie wiadomo w ilu procentach). Wypadek został uznany jako wypadek przy pracy, w protokole napisano, że posiadała ona okulary ochronne zabezpieczające oczy. Do dnia dzisiejszego jest na l4 i bedzie je miała jeszcze przez długi czas, pewnie do przeszczepu. Dostałyśmy narazie odszkodowania za pobyt w szpitalu. Moje pytanie brzmi, czy możemy się już starac o jakieś odszkodowanie? czy dopiero po przeszczepie rogówki? i o jakie odszkodowanie powinnysmy wystapic?

pozdrawiam

[A19]

Witam,

mama pracuje w firmie produkcyjnej na wyginarce i przy piecu. To duza firma zajmująca się produkcja złączek, hydrauliki i wężami. Występują tam smary, często musiała bardzo dużo dzwigać no i co najważniejsze to praca w której najważniejszy jest wzrok, gdyż dokładnie suwmiarkami musi odmierzać kąty np. złączek. W szpitalu powiedziano nam, że istnieje możliwość, że opiłek, który wpadł do oka mógł być właśnie brudny lub czyszczony w jakiś środkach chemicznych i on spowodował całe zakażenie. Wcześniej już niejednokrotnie była sytuacja, że wpadł jej jakiś opiłek, ale był on usuwany i nic sie nie działo.

Przy zatrudnieniu, w umowie, z tego co sie orientuje to nic nie pisało o jakimkolwiek ryzyku związanym z pracą.

Pozdrawiam

[Mariusz]

A19 wrote:

Witam,
mama pracuje w firmie produkcyjnej na wyginarce i przy piecu. To duza firma zajmująca się produkcja złączek, hydrauliki i wężami. Występują tam smary, często musiała bardzo dużo dzwigać no i co najważniejsze to praca w której najważniejszy jest wzrok, gdyż dokładnie suwmiarkami musi odmierzać kąty np. złączek. W szpitalu powiedziano nam, że istnieje możliwość, że opiłek, który wpadł do oka mógł być właśnie brudny lub czyszczony w jakiś środkach chemicznych i on spowodował całe zakażenie. Wcześniej już niejednokrotnie była sytuacja, że wpadł jej jakiś opiłek, ale był on usuwany i nic sie nie działo.
Przy zatrudnieniu, w umowie, z tego co sie orientuje to nic nie pisało o jakimkolwiek ryzyku związanym z pracą.
Pozdrawiam

Proszę napisać jakie ustalono przyczyny wypadku według protokołu powypadkowego oraz czy są wskazane w nim zaniedbania ze strony pracodawcy. Jeżel zaniedbania wystąpiły to można dochodzić roszczeń od zakładu pracy. Co do kontaktu z Panem J. Gwiżdż to raczej odpuściłbym sobie, gdyż jego sposób zdobycia klienta zostawia bardzo wiele do życzenia..

[A19]

w protokole powypadkowym jest napisane ze bezpośrednią przyczyną wypadku był opiłek w oku. I oczywiście nic nie pisze o zaniedbaniach ze strony pracodawcy....

pozdrawiam

[Mariusz]

Czy jest prowadzone jakieś postepowanie karne przez policję/prokuraturę w związku z zaistniałą sytuacją?

[A19]

nie, nie chcemy wnosić sprawy o odszkodowanie przez zakład bo zawsze wina jest po stronie pracownika, wiec to chyba nie ma sensu. Tylko moje pytanie brzmi, czy możemy sie juz starac o odszkodowanie z firmy ubezpieczającej ( mama sie dodatkowo sama ubezpieczała) czy dopiero po ukończeniu leczenia? czyli po przeszczepie rogówki, kiedy juz wzrok powróci?

jak wyglada takie postepowanie w sprawie odszkodowania" dodatkowego"? kiedy nalezy zgłosić sprawe do ubezpieczyciela?

pozdrawiam

[szkoda]

A19 wrote:

w protokole powypadkowym jest napisane ze bezpośrednią przyczyną wypadku był opiłek w oku. I oczywiście nic nie pisze o zaniedbaniach ze strony pracodawcy....
pozdrawiam

1) Takie stwierdzenie jest kuriozalne gdyż normalnie w oku nie ma żadnego opiłka. To nie jest przyczyna wypadku tylko praktycznie już skutek wypadku.

Ustęp 4 wzoru protokołu powypadkowego zamieszonego w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dn. 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 227, poz. 2298) zawiera wyszczególniony wpis: „ustalono następujące okoliczności wypadku:”.
(...)

Ustęp 5 wzoru protokołu powypadkowego zamieszonego w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dn. 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 227, poz. 2298) zawiera wyszczególnione wpisy w tiret pierwszym, drugim, trzecim, czwartym.

„Ustalono następujące przyczyny wypadku:”
- (...)

- „Stwierdzono nieprzestrzeganie przez pracodawcę następujących przepisów prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy lub innych przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia (wskazać dowody):”
(...)

- „Stwierdzono, że wyłączną przyczyną wypadku było naruszenie przez poszkodowanego pracownika następujących przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa (wskazać dowody):”
(...)

- „Stwierdzono stan nietrzeźwości albo użycie przez poszkodowanego pracownika środków odurzających lub substancji psychotropowych przyczyniające się w znacznym stopniu do powstania wypadku przy pracy (wskazać dowody, a w przypadku odmowy przez poszkodowanego poddania się badaniom na zawartość tych substancji w organizmie- zamieścić informację o tym fakcie)”
(...)

Ustęp 6 wzoru protokołu powypadkowego zamieszonego w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dn. 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 227, poz. 2298) zawiera wyszczególniony wpis: „skutki wypadku (rodzaj i umiejscowienie urazu)”.
(...)

Ustęp 7 wzoru protokołu powypadkowego zamieszonego w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dn. 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 227, poz. 2298) zawiera wyszczególniony wpis: „Stwierdza się, że wypadek: (jest), (nie jest)
- wypadkiem przy pracy
- traktowani na równi z wypadkiem przy pracy
co uzasadnia się następująco:”
(...)

Ustęp 8 wzoru protokołu powypadkowego zamieszonego w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dn. 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 227, poz. 2298) zawiera wyszczególniony wpis: „rodzaj wypadku: indywidualny, zbiorowy, śmiertelny, ciężki, powodujący czasową niezdolność do pracy”.

Czasowa niezdolność do pracy zarezerwowana jest dla wypadków indywidualnych. Natomiast zaznacza się wyłącznie „zbiorowy” lub wyłącznie „śmiertelny” lub też wyłącznie „ciężki” przekreślając pozostałe.

[szkoda]

A19 wrote:

nie, nie chcemy wnosić sprawy o odszkodowanie przez zakład bo zawsze wina jest po stronie pracownika, wiec to chyba nie ma sensu. Tylko moje pytanie brzmi, czy możemy sie juz starac o odszkodowanie z firmy ubezpieczającej ( mama sie dodatkowo sama ubezpieczała) czy dopiero po ukończeniu leczenia? czyli po przeszczepie rogówki, kiedy juz wzrok powróci?
jak wyglada takie postepowanie w sprawie odszkodowania" dodatkowego"? kiedy nalezy zgłosić sprawe do ubezpieczyciela?
pozdrawiam

1) Zwykle ubezpieczyciel żąda zgłoszenia szkody po zakończeniu leczenia jeśli chodzi o ubezpieczenia dobrowolne i jednorazowe odszkodowanie z ZUS;

2) Proszę czytać OWU ubezpieczenia. Co ważne zgodnie z art. 818 § 1 k.c. umowa ubezpieczenia lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą przewidywać, że ubezpieczający ma obowiązek w określonym terminie powiadomić ubezpieczyciela o wypadku. Zgodnie z art. 818 § 3 i 4 k.c. w razie naruszenia z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa obowiązków określonych w paragrafach poprzedzających art. 818 k.c. ubezpieczyciel może odpowiednio zmniejszyć świadczenie, jeżeli naruszenie przyczyniło się do zwiększenia szkody lub uniemożliwiło ubezpieczycielowi ustalenie okoliczności i skutków wypadku. Skutki braku zawiadomienia ubezpieczyciela o wypadku nie następują, jeżeli ubezpieczyciel w terminie wyznaczonym do zawiadomienia otrzymał wiadomość o okolicznościach, które należało podać do jego wiadomości. Zgodnie z art. 807 § 1 k.c. postanowienia ogólnych warunków ubezpieczenia lub postanowienia umowy ubezpieczenia sprzeczne z przepisami niniejszego tytułu są nieważne, chyba że dalsze przepisy przewidują wyjątki. Zgodnie z art. 58 § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. W myśl § 2 art. 58 k.c. nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Zgodnie z § 3 art. 58 k.c. jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność
pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana. Na marginesie warto dodać, że zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności. Zgodnie z § 2 art. 83 k.c. pozorność oświadczenia woli nie ma wpływu na skuteczność odpłatnej czynności prawnej, dokonanej na podstawie pozornego oświadczenia, jeżeli wskutek tej czynności osoba trzecia nabywa prawo lub zostaje zwolniona od obowiązku, chyba że działała w złej wierze. Po zakończeniu leczenia i rehabilitacji pracownik składa wniosek do pracodawcy o skierowanie do lekarz orzecznika ZUS w celu ustalenia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu- oryginał oraz zaświadczenie o stanie zdrowia- formularz N-9 wypełniony przez lekarza prowadzącego leczenie- oryginał, który jest ważny 30 dni od daty wystawienia. Na druku N-9 lekarz powinien zaznaczyć, że leczenie i rehabilitacja została zakończona. Pracodawca następnie przekazuje wszelką dokumentację do ZUS, który zazwyczaj wzywa na badanie przez lekarza orzecznika celem ustalenia trwałego procentowego uszczerbku na zdrowiu. Zgodnie z art. 14 ust. 2a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst. jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) od orzeczenia lekarza orzecznika osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu, zwanej dalej „komisją lekarską”, w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia. Natomiast jeśli chodzi o świadczenia ustalane przez T.U. to żadne przepisy prawa nie nakładają na T.U. obowiązku powoływania komisji lekarskiej. Jednak w praktyce zwykle powoływana jest komisja zaoczne lun naoczna aby rzetelnie określić medyczne następstwa wypadku. Jednak należy pamiętać, że na podstawie przepisów k.c. przyznaje się nie tylko odszkodowanie ale i zadośćuczynienie. Stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu jest tylko jedną z wielu składowych na które składa się zadośćuczynienie. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst. jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 ze zm.) decyzję, o której mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 4, Zakład wydaje w ciągu 14 dni od dnia: 1) otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej; 2) wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Jeżeli w wyniku decyzji zostało ustalone prawo do jednorazowego odszkodowania oraz jego wysokość, Zakład dokonuje z urzędu wypłaty odszkodowania w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji. Zgodnie z art. 15 ust. 4 przedmiotowej ustawy od decyzji przysługuje odwołanie w trybie i na zasadach określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z art. 83 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst. jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) od decyzji Zakładu przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego. Od decyzji przyznającej świadczenie w drodze wyjątku oraz od decyzji odmawiającej przyznania takiego świadczenia, a także od decyzji w sprawach o umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, odwołanie, o którym mowa w ust. 2, nie przysługuje. Stronie przysługuje prawo do wniesienia wniosku do Prezesa Zakładu o ponowne rozpatrzenie sprawy, na zasadach dotyczących decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra. Do wniosku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań od decyzji, określone w Kodeksie postępowania administracyjnego. Odwołanie wnosi się na piśmie do jednostki organizacyjnej Zakładu, która wydała decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę. Jeżeli Zakład uzna odwołanie za słuszne, zmienia lub uchyla decyzję niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od dnia wniesienia odwołania. W tym wypadku odwołaniu nie nadaje się dalszego biegu. Jeżeli odwołanie nie zostało w całości lub w części uwzględnione, Zakład przekazuje niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od dnia wniesienia odwołania, sprawę do sądu wraz z uzasadnieniem. Zgodnie z art. 477[9] § 1 k.p.c. odwołanie od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. W myśl art. 477[9] § 4 k.p.c. jeżeli organ rentowy nie wydał decyzji w terminie dwóch miesięcy, licząc od dnia zgłoszenia roszczenia w sposób przepisany, odwołanie można wnieść w każdym czasie po upływie tego terminu. Zgodnie z art. 477 [10] § 1 k.p.c. odwołanie powinno zawierać oznaczenie zaskarżonej decyzji, określenie i zwięzłe uzasadnienie zarzutów i wniosków oraz podpis ubezpieczonego albo jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika.

[Parus Lex]

A19 wrote:

nie, nie chcemy wnosić sprawy o odszkodowanie przez zakład bo zawsze wina jest po stronie pracownika, wiec to chyba nie ma sensu. Tylko moje pytanie brzmi, czy możemy sie juz starac o odszkodowanie z firmy ubezpieczającej ( mama sie dodatkowo sama ubezpieczała) czy dopiero po ukończeniu leczenia? czyli po przeszczepie rogówki, kiedy juz wzrok powróci?
jak wyglada takie postepowanie w sprawie odszkodowania" dodatkowego"? kiedy nalezy zgłosić sprawe do ubezpieczyciela?
pozdrawiam

Witam,
przy tak poważnym urazie szkodę można zgłosić już teraz, można napisać, że wnosicie o wypłatę kwoty bezspornej na podstawie art. 817 par.2 KC, natomiast o resztę wystąpicie po zakończeniu leczenia.

[A19]

dziekuje za odpowiedz, tak chyba zrobimy:) pozdrawiam

[szkoda]

Jeśli zaś chodzi o ustawowy termin likwidacji szkody przez ubezpieczyciela to jeśli chodzi o likwidację szkody z ubezpieczeń dobrowolnych NNW grupowych i indywidualnych to zastosowanie mają przepisy k.c., a konkretnie przepis art. 817 § 1 k.c. mówiący, że ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1 art. 817 k.c.. Umowa ubezpieczenia lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą zawierać postanowienia korzystniejsze dla uprawnionego niż określone w paragrafach poprzedzających (np. OWU- Ogólne Warunki Ubezpieczenia mogą zawierać postanowienie, że ubezpieczyciel zobowiązany jest to likwidacji szkody w terminie 14 dni). Co ważne zgodnie z art. 818 § 1 k.c. umowa ubezpieczenia lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą przewidywać, że ubezpieczający ma obowiązek w określonym terminie powiadomić ubezpieczyciela o wypadku. Zgodnie z art. 818 § 3 i 4 k.c. w razie naruszenia z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa obowiązków określonych w paragrafach poprzedzających art. 818 k.c. ubezpieczyciel może odpowiednio zmniejszyć świadczenie, jeżeli naruszenie przyczyniło się do zwiększenia szkody lub uniemożliwiło ubezpieczycielowi ustalenie okoliczności i skutków wypadku. Skutki braku zawiadomienia ubezpieczyciela o wypadku nie następują, jeżeli ubezpieczyciel w terminie wyznaczonym do zawiadomienia otrzymał wiadomość o okolicznościach, które należało podać do jego wiadomości. Zgodnie z art. 807 § 1 k.c. postanowienia ogólnych warunków ubezpieczenia lub postanowienia umowy ubezpieczenia sprzeczne z przepisami niniejszego tytułu są nieważne, chyba że dalsze przepisy przewidują wyjątki. Zgodnie z art. 58 § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. W myśl § 2 art. 58 k.c. nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Zgodnie z § 3 art. 58 k.c. jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana. Na marginesie warto dodać, że zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności. Zgodnie z § 2 art. 83 k.c. pozorność oświadczenia woli nie ma wpływu na skuteczność odpłatnej czynności prawnej, dokonanej na podstawie pozornego oświadczenia, jeżeli wskutek tej czynności osoba trzecia nabywa prawo lub zostaje zwolniona od obowiązku, chyba że działała w złej wierze. Zgodnie z art. 16 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (tekst. jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1151 ze zm.) po otrzymaniu zawiadomienia o zajściu zdarzenia losowego objętego ochroną ubezpieczeniową, w terminie 7 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia, zakład ubezpieczeń informuje o tym ubezpieczającego lub ubezpieczonego, jeżeli nie są oni osobami występującymi z tym zawiadomieniem, oraz podejmuje postępowanie dotyczące ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, zasadności zgłoszonych roszczeń i wysokości świadczenia, a także informuje osobę występującą z roszczeniem pisemnie lub w inny sposób, na który osoba ta wyraziła zgodę, jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń lub wysokości świadczenia, jeżeli jest to niezbędne do dalszego prowadzenia postępowania. Jeżeli w terminach określonych w umowie lub w ustawie zakład ubezpieczeń nie wypłaci świadczenia, zawiadamia pisemnie osobę zgłaszającą roszczenie o przyczynach niemożności zaspokojenia jej roszczeń w całości lub w części, a także wypłaca bezsporną część świadczenia. Jeżeli świadczenie nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości niż określona w zgłoszonym roszczeniu, zakład ubezpieczeń informuje o tym pisemnie osobę występującą z roszczeniem, wskazując na okoliczności oraz na podstawę prawną uzasadniającą całkowitą lub częściową odmowę wypłaty świadczenia. Informacja zakładu ubezpieczeń powinna zawierać pouczenie o możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej. Zakład ubezpieczeń ma obowiązek udostępniać osobom, o których mowa w ust. 1 przedmiotowej ustawy, informacje i dokumenty gromadzone w celu ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń lub wysokości świadczenia. Osoby te mogą żądać pisemnego potwierdzenia przez zakład ubezpieczeń udostępnionych informacji, a także sporządzenia na swój koszt kserokopii dokumentów i potwierdzenia ich zgodności z oryginałem przez zakład ubezpieczeń. Sposób udostępniania informacji i dokumentów, zapewniania możliwości pisemnego potwierdzania udostępnianych informacji, a także zapewniania możliwości sporządzania kserokopii dokumentów i potwierdzania ich zgodności z oryginałem nie może wiązać się z wykraczającymi ponad uzasadnioną potrzebę utrudnieniami dla tych osób, zaś koszty sporządzenia kserokopii ponoszone przez te osoby nie mogą odbiegać od przyjętych w obrocie zwykłych kosztów wykonywania tego rodzaju usług.

[Parus Lex]

 

A19 wrote:

dziekuje za odpowiedz, tak chyba zrobimy:) pozdrawiam

Ciesze się, że mogłam pomóc. W przypadku problemów z TU proszę o kontakt z Kancelarią.

[szkoda]

Jak wiadomo pracodawca odpowiada za wszelkie szkody na zasadzie ryzyka jeśli zakład wprawiany jest w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) czyli np. za pomocą maszyn i urządzeń napędzany np. elektrycznością bez których przedsiębiorstwo lub zakład nie mógłby w ogóle istnieć i funkcjonować. Pracodawca prowadzący takie przedsiębiorstwo lub zakład na własny rachunek odpowiada za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Wobec tego przesłankami egzoneracyjnymi jest: 1) siła wyższa; 2) wyłączna wina poszkodowanego; 3) wyłączna wina osób trzecich za które pracodawca nie ponosi odpowiedzialności. Wobec tego aby pracodawca wyłączył się od odpowiedzialności za szkodę ponoszonej na zasadzie ryzyka musi wykazać istnienie jednej ze wskazanych enumeratywnie w przepisie art. 435 § 1 k.c. przesłanek egzoneracyjnych że: 1) szkoda wynikła z działania siły wyższej, 2) szkoda wynikła z wyłącznej winy poszkodowanego, 3) szkoda wynikła z wyłącznej winy osoby trzeciej za którą nie ponosi odpowiedzialności. Zgodnie z tezą wyroku S.N. z dnia 14 lutego 2002 r., I PKN 853/2000, Monitor Prawniczy 2002/19 str. 869 „W procesie o odszkodowanie od pracodawcy, którego odpowiedzialność jako prowadzącego przedsiębiorstwo wprawiane w ruch siłami przyrody oparta jest na zasadzie ryzyka (art. 435 § 1 k.c. ) zbędne jest rozważanie, czy można mu przypisać zawinienie lub bezprawne zaniedbania w zakresie obowiązków dotyczących stworzenia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy”. Przepis ów stosuje się odpowiednio do przedsiębiorstw lub zakładów wytwarzających środki wybuchowe albo posługujących się takimi środkami. Aby móc jednak skorzystać z owej instytucji prawnej muszą kumulatywnie zachodzić wszystkie przesłanki: I) przedsiębiorstwo lub zakład musi być prowadzone na własny rachunek przez osobę fizyczną lub prawną. Zgodnie z art. 336 k.c. posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). W myśl art. 338 k.c. kto rzeczą faktycznie włada za kogo innego, jest dzierżycielem. Wobec tego dzierżyciel nie będzie prowadził przedsiębiorstwa lub zakładu na władny rachunek. Zgodnie z art. 55[1] k.c. przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Natomiast zakład jest jednostką organizacyjną przeznaczoną do realizacji określonych celów, nie koniecznie gospodarczych; II) przedsiębiorstwo lub zakład musi być wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.). Co ważne nie wystarczy w sposób bezpośredni wykorzystywać siły przyrody, ale muszą być one przetwarzane na pracę lub inne rodzaje energii. Wobec tego trzeba wykorzystywać do tego maszyny i urządzenia, które stanowią fundament istnienia czy też funkcjonowania przedsiębiorstwa lub zakładu. Przy ocenie czy można zastosować art. 435 k.c. trzeba brać pod uwagę m.in. stopień zagrożenia ze strony maszyn i urządzeń napędzanych siłami przyrody, stopień skomplikowania procesu przetwarzania danej siły przyrody na pracę lub inny rodzaj energii, ogólny poziom techniki. S.N. uznał, że przedsiębiorstwa, zakłady takie jak: kopalnia (wyrok S.N. z dnia 10 maja 1962 r., 3 CR 941/61, OSNCP 1963, nr 10, poz. 226, wyrok S.N. z dnia 24 lutego 1971 r., II CR 619/70, OSNCP 1971, nr 10, poz. 182), zakład gazownictwa (wyrok SN z dnia 24 maja 1961 r., 3 CR 962/60, OSPiKA 1962, poz. 110), państwowy ośrodek maszynowy (wyrok S.N. z dnia 18 grudnia 1961 r., 4 CR 328/61, OSPiKA 1963, poz. 101), nowoczesne przedsiębiorstwo budowlane (wyrok SN z dnia 1 grudnia 1962 r., 1 CR 460/62, OSPiKA 1964, poz. 88), przedsiębiorstwo transportowe (wyrok S.N. z dnia 27 listopada 1985 r., II CR 399/85), państwowy ośrodek maszynowy czy spółdzielnię kółek rolniczych (wyrok S.N. z dnia 22 lutego 1983 r., I CR 472/82), przedsiębiorstwa posługujące się statkami powietrznymi przy zabiegach agrotechnicznych (wyrok SN z dnia 11 stycznia 1990 r., II CR 1377/89, OSNCP 1991, nr 2-3, poz. 32), zakład przemysłowy emitujący substancje trujące (uchwała S.N. z dnia 7 kwietnia 1970 r., III CZP 17/70, OSPiKA 1971, nr 9, poz. 169, wyrok S.N. z dnia 6 października 1976 r., IV CR 380/76, OSNCP 1977, nr 5-6, poz. 93), zakład energetyczny, elektrownia atomowa etc. spełniają przesłanki określone w art. 435 k.c. jako napędzane siłami przyrody. Nie spełniają natomiast owej przesłanki m.in. kino (wyrok S.N. z dnia 12 lipca 1977 r., IV CR 216/77, OSNCP 1978, nr 4, poz. 73), ferma kurza (wyrok S.N. z dnia 21 sierpnia 1987 r., II CR 222/87, OSNCP 1989, nr 1, poz. 17), bank, przedsiębiorstwo handlowe, gospodarstwo rolne. Zgodnie z tezą wyroku S.N. z dnia 18 września 2002 r., III CKN 1334/00, niepubl. „Przepis art. 435 § 1 k.c. dotyczy tych przedsiębiorstw lub zakładów, których istnienie i praca w danym czasie i miejscu są uzależnione od wykorzystania sił przyrody i które bez użycia tychże sił nie osiągnęły celu, dla jakiego zostały utworzone”, III) szkodą musi być wyrządzone przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu. Pojęcie ruchu jest ujęte bardzo szeroko i chodzi tutaj o każdą działalność przedsiębiorstwa lub zakładu jako całości. Przez ruch przedsiębiorstwa należy rozumieć każdą jego działalność, a nie tylko związaną bezpośrednio z działaniem sił przyrody. Szkoda musi pozostawać w normalnym związku przyczynowym z ruchem przedsiębiorstwa, choć nie musi istnieć związek przyczynowy między szkodą, a użyciem sił przyrody. Szkoda powinna wiązać się przyczynowo chociażby z organizacją przedsiębiorstwa i jego funkcjonowaniem, a w tym też znaczeniu z jego ruchem wynikającym z użycia sił przyrody. Zgodnie z tezą wyroku S.N. z 5 stycznia 2001 r., V CKN 190/2000, niepubl. „Ruch przedsiębiorstwa lub zakładu w ujęciu art. 435 § 1 k.c., to każda działalność tego przedsiębiorstwa lub zakładu, a nie tylko taka, która jest bezpośrednio związana z działaniem sił przyrody i która stanowi następstwa ich działania” oraz tezą wyroku S.N. z dnia 19 czerwca 2001 r. II UKN 424/00 „Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka (art. 435 § 1 KC) oparta jest na założeniu, że samo funkcjonowanie zakładu wprawianego w ruch za pomocą sił przyrody stwarza niebezpieczeństwo wyrządzenia szkody, niezależnie od działania lub zaniechania prowadzącego taki zakład”. Dla przyjęcia odpowiedzialności na zasadzie ryzyka, ustanowionej w art. 435 KC, obojętne jest, czy wypadek nastąpi w bezpośrednim związku z użyciem „sił przyrody", natomiast istotny pozostaje fakt, że siły te mają podstawowe znaczenie dla wprawienia w ruch przedsiębiorstwa jako całości, przez co rodzi się większe niebezpieczeństwo szkód, uzasadniające zaostrzenie zasad odpowiedzialności (por. np. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 26 sierpnia 1958 r., 3 CR 1370/57, OSN 1960 z. 1, poz. 16 oraz z dnia 25 stycznia 1961 r., 4 CR 360/60, OSNCP 1963 z. 1, poz. smileys/bigeyes.gif. Zgodnie z tezą wyroku S.N. z dnia 21 marca 2001 r., I PKN 319/2000, OSNAPiUS 2001, nr 18, poz. smileys/bigeyes.gif „Pracodawca prowadzący za granicą zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody odpowiada na podstawie art. 435 § 1 k.c. za szkodę spowodowaną zarażeniem się pracownika gruźlicą od osoby, z którą zamieszkiwał i współpracował”. Co ważne zgodnie z tezą wyroku S.N. z dnia 29 lipca 1998 r. II UKN 155/98 „Cywilnoprawna odpowiedzialność pracodawcy za skutki wypadku przy pracy ma charakter uzupełniający. Pracownik nie może dochodzić odszkodowania i renty na podstawie art. 444 KC przed rozpoznaniem jego roszczeń o świadczenia przysługujące na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 czerwca 1975 o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144 ze zm.)”. Co prawda orzeczenie to powołuje starą ustawę wypadkową ale jest nadal aktualne na gruncie nowej ustawy wypadkowej tj. ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst. jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 ze zm.). Zgodnie z tezą wyroku S.N. z dnia 13 października 1998 r. II UKN 259/98 „Nie można przypisać poszkodowanemu zawinionego przyczynienia się do powstania szkody bez ustalenia podstaw odpowiedzialności sprawcy szkody (art. 362 w związku z art. 415 i 435 § 1 in fine KC)” oraz dalej w uzasadnieniu „Przepis art. 362 KC dotyczy więc zmniejszenia obowiązku naprawienia szkody i jego zastosowanie jest obowiązkiem sądu w razie winy obu stron. Jeżeli natomiast przyczynienie poszkodowanego do szkody nie jest zawinione, brak podstaw do miarkowania odszkodowania. Wyrok z dnia 13 stycznia 1997 r. I PKN 2/97 „1. Szkoda na osobie powstała wskutek wypadku przy pracy, za którą pracodawca ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 435 § 1 KC pozostaje w związku przyczynowym z ruchem przedsiębiorstwa poruszanego siłami przyrody (art. 361 § 1 KC), choćby wpływ na powstanie tej szkody miała także samoistna choroba pracownika. 2 Okoliczność niezależna od poszkodowanego choć leżąca po jego stronie (samoistna choroba), nie związana z jego zachowaniem (działaniem czy zaniechaniem) nie może być uznana za przyczynienie się do powstania lub zwiększenia szkody (art. 362 KC)”. Wyrok z dnia 14 lutego 2001 r. I PKN 248/00 „Zachowanie, któremu nie można przypisać nieprawidłowości (naganności) nie może być uznane za przyczynienie się pracownika do powstania szkody (art. 362 KC)”. Na marginesie należy wskazać, że biegły nie jest uprawiony do dokonywania prawnej oceny zachowania strony, a więc w istocie wkraczać w kompetencje sądu (por. ostatnio np. wyrok z dnia 1 lipca 1998 r., I PKN 203/98, OSNAPiUS 1999 r. nr 15, poz. 478; wyrok z dnia 19 lutego 1999 r., I PKN 585/98, OSNAPiUS 2000 r. nr 7, poz. 268). Stosując więc art. 362 KC należy uwzględniać stopień winy obu stron, chyba że sprawca szkody odpowiada na innej niż wina zasadzie, np. na zasadzie ryzyka określonego w art. 435 § 1 KC”. Wobec tego korzystniejsze jest dla pracownika dochodzenie świadczeń uzupełniających na podstawie art. 435 § 1 k.c. ze względu na niezwykle trudne uwolnienie się od odpowiedzialności.